Kontrola bezpieczeństwa i higieny pracy - na co pracodawca musi zwrócić uwagę

Inspektor pracy powiadomił pracodawcę o kontroli bhp. W jaki sposób należy przygotować się na jego przybycie?

Pracodawca powinien dokonać przeglądu stanu bhp w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, usunąć stwierdzone nieprawidłowości i przygotować niezbędną dokumentację.

Państwowa Inspekcja Pracy jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie określonym w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 640 z późn. zm.), dalej ustawie.

W praktyce często inspektorzy pracy wcześniej zapowiadają swoje przybycie. Takie postępowanie daje kontrolowanemu pracodawcy możliwość wygospodarowania niezbędnego czasu, a także przygotowania wszystkich dokumentów, których mogą wymagać kontrolujący.

Z pytania co prawda nie wynika, w jakiej branży działa pracodawca, jednak w większości przypadków przedmiotem zainteresowania inspektorów pracy przeprowadzających kontrolę stanu bhp są stanowiska pracy oraz dokumentacja. Pracodawca może zatem spodziewać się, że inspektor pracy wykona obchód po wszystkich lub przypadkowo wybranych stanowiskach pracy.

W przypadku, gdy kontrola dotyczyć będzie stanowisk administracyjno-biurowych, to można założyć, że zweryfikuje zgodność organizacji tych stanowisk z przepisami zawartymi w załączniku do rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, a w szczególności sprawdzi, czy są zapewnione odpowiednie dojścia do stanowiska pracy, ustawienia monitorów, zapewnione wymagane oświetlenia, odpowiednie krzesła czy też wolna przestrzeń przypadająca na każdego pracownika. Na stanowiskach robotniczych kontrolujący zwróci uwagę na przestrzeń pracy (wysokość pomieszczeń, ich powierzchnię, kubaturę), oświetlenie, obsługiwane maszyny i urządzenia (ich zgodność z wymogami bhp), przechowywanie i magazynowanie stosowanych substancji chemicznych i ich mieszanin, wentylację tych pomieszczeń, drogi transportowe itp. W każdym przypadku można spodziewać się weryfikacji zapewnienia odpowiednich pomieszczeń higieniczno-sanitarnych (odpowiedniej ilości toalet, pomieszczeń socjalnych, szatni itp.), o których mowa w przepisach w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

W kwestii dokumentacji przedmiotem zainteresowania inspektora pracy z pewnością będą akta osobowe wszystkich lub wybranych pracowników, a w nich orzeczenia lekarskie dopuszczające pracownika do pracy oraz zaświadczenia ze szkoleń z zakresu bhp. Ponadto należy spodziewać się pytań o dokumentację oceny ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach pracy, instrukcji bhp, pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, pomiarów instalacji elektrycznej itp. Podczas takiej kontroli inspektor weryfikuje również prawidłowość realizacji zadań służby bhp, a więc sprawdza, czy pracodawca utworzył taką służbę, zlecił wykonywanie jej zadań specjaliście spoza zakładu pracy, czy też realizuje je we własnym zakresie, posiadając do tego niezbędne kwalifikacje.

Na temat funkcjonowania służby bhp w zakładzie pracy pisaliśmy w UiPP nr 5/2016, str. 57-63.

W przypadku, gdy pracodawca został uprzedzony, iż w najbliższym czasie odwiedzi go inspektor pracy, powinien dokonać przeglądu stanu bhp. W tym celu może posiłkować się opracowaniami (w szczególności listami kontrolnymi), które znajdują się na stronach internetowych okręgowych inspektoratów pracy i na tej podstawie dokonać samokontroli.

Zwracamy uwagę! Podmiot kontrolowany ma obowiązek zapewnić inspektorowi pracy warunki i środki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli, a w szczególności niezwłocznie przedstawić żądane dokumenty i materiały, zapewnić terminowe udzielanie informacji od pracowników lub innych osób, które są lub były zatrudnione, albo które wykonują lub wykonywały pracę na jego rzecz na innej podstawie niż stosunek pracy, udostępnić urządzenia techniczne oraz, w miarę możliwości, oddzielne pomieszczenie z odpowiednim wyposażeniem. Udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzenia czynności kontrolnych, zgodnie z art. 225 § 2 K.k., stanowi przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do 3 lat.