Renta z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego

Renta z tytułu niezdolności do pracy jest jednym ze świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego. Aby jednak nastąpiła wypłata takiego świadczenia, stwierdzona niezdolność do pracy musi mieć związek z wypadkiem przy pracy bądź chorobą zawodową. W zasadzie jest to jedyny warunek do spełnienia, aby renta została przyznana.

Każdy rodzaj ubezpieczenia obciążony jest pewnym ryzykiem związanym z zaistnieniem okoliczności powodujących wypłatę świadczeń. Tak też jest z ubezpieczeniem wypadkowym. Z racji różnorodnych sytuacji, które zostały przez ustawodawcę określone, podlegającym ubezpieczeniu wypadkowemu przysługują odpowiednie świadczenia. Zaliczyć do nich można m.in. zasiłek chorobowy, jednorazowe odszkodowanie oraz rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Kwestie związane z przyznawaniem wymienionych świadczeń reguluje w zasadzie ustawa wypadkowa.

Ocena zdarzenia

Przyznanie świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego poprzedzone jest postępowaniem, które zmierza do ustalenia, czy zaistniałe zdarzenie jest wypadkiem przy pracy. Ważną rolę odgrywa tutaj określona przez ustawodawcę definicja wypadku. Wynika z niej, że za wypadek przy pracy może zostać uznane wyłącznie zdarzenie nagłe wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą.

Nie każde zdarzenie jest więc wypadkiem przy pracy. Wystarczy, że zabraknie choćby jednego elementu składowego definicji wypadku i ubezpieczony nie otrzyma świadczeń wypadkowych. Podlegając pozostałym ubezpieczeniom może on oczywiście ubiegać się o świadczenia np. z ubezpieczenia rentowego i/lub chorobowego. Należy jednak pamiętać, że warunki wymagane do spełnienia tych świadczeń zazwyczaj są obwarowane większym reżimem niż do świadczeń wypadkowych. Co więcej, świadczenia wypadkowe są z reguły korzystniejsze od ich odpowiedników z pozostałych ubezpieczeń.

Warunki przyznania renty

Ustawa wypadkowa przewiduje rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy. Świadczenie to przysługuje niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez względu na datę powstania niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy.

Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, przywraca się w razie ponownego powstania tej niezdolności bez względu na okres, jaki upłynął od ustania prawa do renty.

Niezdolność do pracy oraz jej związek z wypadkiem ustala lekarz orzecznik lub komisja lekarska, która wydaje orzeczenie w charakterze II instancji (art. 16 ust. 1 ustawy wypadkowej).

Wysokość renty

Ustalenie wysokości renty wypadkowej odbywa się na dwóch płaszczyznach. Uzasadnione jest to regulacją wynikającą z ustawy wypadkowej. Przy ustalaniu prawa do renty oraz jej wysokości odpowiednie zastosowanie mają bowiem przepisy ustawy emerytalnej, z uwzględnieniem przepisów wynikających z ustawy wypadkowej.

Rentę wypadkową oblicza się według dwóch metod. Pierwsza z nich jest analogiczna do stosowanej przy ustalaniu wysokości renty z ogólnego stanu zdrowia. Druga stanowi zagwarantowaną odpowiednią wysokość podstawy wymiaru renty wypadkowej.

Do ustalenia wysokości renty według pierwszej metody należy ustalić wskaźnik wysokości podstawy wymiaru (wwpw) renty, podstawę wymiaru renty oraz ilość okresów składkowych i nieskładkowych (w latach i miesiącach). Przy czym stosując tę metodę nie ogranicza się wwpw do 250%, tak jak ma to miejsce przy obliczaniu renty z ogólnego stanu zdrowia (art. 17 ust. 3 ustawy wypadkowej). Aby ustalić gwarantowaną wysokość renty wypadkowej, wystarczy wartość podstawy wymiaru. Do tej metody ma jednak zastosowanie obniżony wwpw do 250% (art. 18 ust. 2 ustawy wypadkowej).

Jeśli chodzi o kwotę gwarantowaną, to renta z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego nie może być niższa niż:

• 80% podstawy jej wymiaru - dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy,
   
• 60% podstawy jej wymiaru - dla osoby częściowo niezdolnej do pracy.

Oprócz wskazanej gwarancji ustawodawca zastrzegł, że renta z ubezpieczenia wypadkowego nie może być niższa niż 120% kwoty najniższej odpowiedniej renty ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą emerytalną (patrz tabela).