Artykuł 8 - okresy, za które przysługuje zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego

Art. 8. 1. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu.

2. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, za które ubezpieczony na podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposażenia, stypendium lub innego świadczenia przysługującego za czas niezdolności do pracy.

4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do świadczenia rehabilitacyjnego.

Komentowany przepis stanowi, że zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy (lub chorobą zawodową), niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu. Oznacza to, że - odmiennie niż do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego - nie jest wymagany okres wyczekiwania na prawo do tego świadczenia.

Pracownik za czas niezdolności do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej nie zachowuje również prawa do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 92 K.p. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego wypłaca się nawet wówczas, gdy w danym roku kalendarzowym nie został wykorzystany okres 33 dni (14 dni) wynagrodzenia chorobowego. Co również istotne - okresu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, za który ubezpieczony otrzymał zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, nie wlicza się do okresu, o którym mowa w art. 92 K.p.

Pracownik w wieku 40 lat uległ wypadkowi przy pracy 11 lutego 2020 r. i z tego powodu przebywał na zwolnieniach lekarskich do 19 czerwca 2020 r. Pomimo, że była to jego pierwsza niezdolność do pracy w roku kalendarzowym, nabył prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego za cały okres niezdolności do pracy - w bieżącym roku nie korzystał jeszcze z wynagrodzenia za czas choroby, o którym mowa w art. 92 K.p.

Od 22 czerwca 2020 r. wrócił do pracy. Ponownie był niezdolny do pracy z powodu innej choroby w okresie od 29 czerwca do 3 lipca 2020 r. (5 dni). Za czas tej choroby zachował prawo do wynagrodzenia finansowanego ze środków pracodawcy (5 dni z limitu 33 dni przysługujących w 2020 r.).

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, za które ubezpieczony na podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposażenia, stypendium lub innego świadczenia przysługującego za czas niezdolności do pracy, tj. np.:

• osobom pobierającym stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy albo przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot kierujący, osób pobierających stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych,
   
• osobom pobierającym stypendia sportowe,
   
• słuchaczom Krajowej Szkoły Administracji Publicznej pobierającym stypendia,
   
• posłom i senatorom pobierającym uposażenie,

bowiem zachowują oni prawo do otrzymywanych świadczeń także w okresie nieobecności w pracy spowodowanej chorobą.

Wymienionym osobom zasiłek chorobowy (lub świadczenie rehabilitacyjne) z ubezpieczenia wypadkowego może przysługiwać jedynie za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego. Prawo do świadczeń chorobowych po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego przysługuje według zasad przewidzianych dla świadczeń przysługujących po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego (por. komentarz ZUS do ustawy wypadkowej dostępny na stronie internetowej www.zus.pl). Okresy niezdolności do pracy, za które ww. grupy ubezpieczonych zachowują prawo do wynagrodzenia, wlicza się do okresu zasiłkowego, o którym mowa w art. 8 ustawy zasiłkowej (tj. do 182 lub 270 dni). Okresy te wlicza się także do okresu wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego. Nie ma to oczywiście zastosowania do pracowników, ponieważ za czas choroby spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową nie zachowują oni prawa do wynagrodzenia chorobowego, o którym mowa w art. 92 K.p.

W praktyce uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy często następuje po wypłacie wynagrodzenia określonego w art. 92 K.p. W tej sprawie wypowiedział się ZUS w komentarzu do ustawy wypadkowej. Jeżeli pracodawca wypłacił wynagrodzenie chorobowe, a w wyniku postępowania powypadkowego zostało ustalone, że miał miejsce wypadek przy pracy (albo że niezdolność została spowodowana chorobą zawodową), za okres niezdolności do pracy pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego na zasadach określonych w ustawie wypadkowej. W tej sytuacji wypłacone pracownikowi wynagrodzenie traktuje się jako zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, z zastrzeżeniem że jeżeli pracownikowi wypłacono wynagrodzenie za czas choroby w wysokości 80% podstawy wymiaru, to należy dokonać dopłaty zasiłku do 100% podstawy wymiaru. Ponadto pracodawca jest zobowiązany do złożenia w ZUS dokumentów rozliczeniowych korygujących. Również w przypadku, gdy pracownikowi zostało wypłacone wynagrodzenie chorobowe przez pracodawcę niezobowiązanego do wypłaty świadczeń chorobowych, po uznaniu przez ZUS zdarzenia za wypadek przy pracy (albo po stwierdzeniu, że niezdolność do pracy jest spowodowana chorobą zawodową), wypłacone wynagrodzenie chorobowe powinno zostać uznane za zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego i rozliczone w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne. W takich przypadkach ZUS oblicza pełną kwotę należnego zasiłku chorobowego i w razie gdy kwota wypłacona pracownikowi przez pracodawcę:

• jest niższa niż należna - wypłaca różnicę między kwotą należną a wypłaconą przez pracodawcę,
   
• jest równa kwocie należnej - wypłacone wynagrodzenie jest traktowane jak zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego,
   
• przewyższa należną kwotę zasiłku chorobowego - wypłacone wynagrodzenie jest traktowane jak zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego jedynie do wysokości należnego zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego i może być rozliczone w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne tylko do tej wysokości.

We wszystkich przypadkach pracodawca jest zobowiązany złożyć dokumenty rozliczeniowe korygujące.

W razie zbiegu uprawnień do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego z uprawnieniami do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego, ubezpieczonemu przysługuje świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego.

W sytuacji, gdy niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw zaistniałych w stanie zdrowia w związku ze stwierdzonym wcześniej wypadkiem przy pracy (albo chorobą zawodową), prawo do zasiłku chorobowego również przysługuje od pierwszego dnia ubezpieczenia wypadkowego. Z tym że związek tej niezdolności do pracy z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową musi zostać stwierdzony przez lekarza odrębnym zaświadczeniem lekarskim.

Prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje także wówczas, gdy wypadek przy pracy miał miejsce w czasie trwania ubezpieczenia wypadkowego z innego tytułu, np. jeżeli ubezpieczony w dniu wypadku przy pracy miał równolegle co najmniej dwa tytuły do ubezpieczeń, a podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu tylko z jednego tytułu i w trakcie tego ubezpieczenia uległ wypadkowi przy pracy.

Pracownik zatrudniony do 31 maja 2020 r. równocześnie prowadził działalność pozarolniczą. Do 31 maja 2020 r. podlegał pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu. Od następnego dnia zgłosił się do ubezpieczeń społecznych, w tym ubezpieczenia wypadkowego, z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej. Ubezpieczony 14 lutego 2020 r. uległ wypadkowi przy pracy (pracodawca sporządził odpowiedni protokół) na skutek czego orzeczono niezdolność do pracy z powodu choroby do 31 lipca 2020 r. (łącznie 169 dni).

Za czas choroby ubezpieczonemu przysługuje prawo do zasiłku chorobowego:

• od 14 lutego do 31 maja 2020 r. - z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę,
   
• od 1 czerwca do 31 lipca 2020 r. - z tytułu podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu jako osoba prowadząca działalność pozarolniczą (wypadek przy pracy miał miejsce w czasie ubezpieczenia wypadkowego, któremu podlegał jako pracownik).

Jeśli przyczyną niezdolności do pracy jest wypadek przy pracy albo choroba zawodowa, a ubezpieczony podlega ubezpieczeniu wypadkowemu z więcej niż jednego tytułu, to świadczenia finansowane z ubezpieczenia wypadkowego przysługują z każdego z tych tytułów, tj.:

• zasiłek chorobowy, nawet jeśli pracownik nie wykorzystał okresu 33 dni albo odpowiednio 14 dni wypłaty wynagrodzenia, określonego w art. 92 K.p.,
   
• zasiłek chorobowy bez wymaganego okresu wyczekiwania,
   
• zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 100% podstawy wymiaru.