Odzież robocza pracownika

Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze spełniające wymagania określone w Polskich Normach jeżeli:

• odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu bądź
   
• ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracownik nie może zostać dopuszczony do pracy bez odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy.

Pracownicy mogą być wyposażani w odzież ochronną i odzież roboczą. Odzież ochronną zalicza się do środków ochrony indywidualnej. Jest to odzież, która zakrywa lub zastępuje odzież osobistą i chroni pracownika przed zagrożeniami mechanicznymi, chemicznymi, termicznymi oraz przed czynnikami atmosferycznymi. Odzież ochronna powinna być tak zaprojektowana i wykonana aby jej użytkownik mógł wykonywać czynności zawodowe mając zapewnioną ochronę przed jednym lub wieloma jednocześnie występującymi zagrożeniami.

Natomiast odzież robocza to odzież przeznaczona do wykonywania prac, przy których występuje intensywne brudzenie substancjami nieszkodliwymi dla zdrowia, działają czynniki powodujące przyspieszone niszczenie odzieży lub wymagana jest specjalna czystość wytworzonego produktu. W zależności od warunków pracy pracodawca zapewnia zarówno odzież roboczą, jak i środki ochrony indywidualnej (odzież ochronną), wymagane ze względu na rodzaj pracy i związane z nią zagrożenia.

Kwestia wyposażenia pracowników w odzież i obuwie robocze oraz w środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej powinna zostać określona w danym zakładzie pracy w układzie zbiorowym pracy, w regulaminie pracy albo zarządzeniem wewnętrznym. Działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczące przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego wymagają konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami.

Asortymenty odzieży i obuwia roboczego, przewidywane okresy ich użytkowania należy dostosować do warunków pracy, występujących na danym stanowisku pracy zagrożeń oraz związanych z nimi stopniem brudzenia i niszczenia odzieży i obuwia, a także wymagań technologicznych, sanitarnych, jak również bezpieczeństwa i higieny pracy.

Możliwość używania odzieży własnej nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi. Na tych stanowiskach pracownicy używają odzież i obuwie robocze dostarczone przez pracodawcę, spełniające wymogi określone w Polskich Normach. Odzież i obuwie robocze powinny posiadać właściwości ochronne i użytkowe. Pracownikom używającym własnej odzieży i obuwia roboczego przysługuje od pracodawcy ekwiwalent pieniężny w wysokości wynikającej z wyliczenia obejmującego aktualną cenę przysługującej odzieży i czasookres jej użytkowania.

Obowiązkiem pracodawcy jest pranie, konserwacja, odpylanie i odkażanie odzieży roboczej. W sytuacji gdy pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, może zlecić te czynności pracownikom. Za pranie odzieży zarówno własnej, jak i tej przydzielonej przez pracodawcę przysługuje pracownikowi ekwiwalent pieniężny w wysokości poniesionych kosztów. Odzież i obuwie robocze, które uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie skażonymi powinny być przechowywane wyłącznie w miejscu do tego celu przeznaczonym, a powierzenie pracownikom ich prania i konserwacji jest niedopuszczalne.

Przepisy prawa pracy nie obligują pracodawców do dostarczania pracownikom odzieży roboczej fabrycznie nowej. Pracodawca może wydawać odzież używaną (z wyjątkiem bielizny i obuwia) po jej wyczyszczeniu i odkażeniu, jeśli tylko spełnia ona swoje funkcje ochronne i użytkowe.

Pracodawca zakłada i prowadzi odrębnie dla każdego pracownika kartę ewidencyjną przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej (także wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnej odzieży i obuwia) oraz za ich pranie i konserwację.

Uwaga! Przydzielona pracownikowi odzież i obuwie robocze stanowi własność pracodawcy. Pracownik odpowiada za powierzoną odzież, jak za szkodę w mieniu powierzonym z obowiązkiem zwrotu albo wyliczenia się. Ponosi tę odpowiedzialność w pełnej wysokości (art. 124 § 1 pkt 2 K.p.). W razie rozwiązania stosunku pracy, pracownik rozlicza się z pobranej odzieży i obuwia - o ile nie upłynął już okres ich używalności. Pracodawca jest obowiązany przyjąć używaną przez pracownika odzież roboczą. Może obciążyć pracownika wartością niezamortyzowanej odzieży tylko na wniosek pracownika albo za jego zgodą.

Regulacje prawne:

• art. 104¹ pkt 1, art. 237 ⁷, art. 237^11a § 1 K.p.,
   
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. nr 62, poz. 286 z późn. zm.).