Wypadek pracownika i przystosowanie jego stanowiska pracy

Pracownik narażony jest na różnego rodzaju sytuacje, które zagrażają jego zdrowiu czy życiu. Wybuch, awaria dźwigu czy upadek z rusztowania w pracy bardzo często pozostawiają trwały uszczerbek na zdrowiu pracownika i mogą być przyczyną niepełnosprawności. W takim przypadku, gdy pracownik po wypadku powróci do pracy, na pracodawcy często ciąży obowiązek dostosowania dla niego miejsca pracy.

Wydzielenie nowego stanowiska pracy

W sytuacji kiedy pracownik w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utraci zdolność do pracy na dotychczasowym stanowisku, na pracodawcy ciąży obowiązek wydzielenia bądź zorganizowania odpowiedniego stanowiska pracy z podstawowym zapleczem socjalnym. Należy tego dokonać w terminie nie dłuższym niż trzy miesiące od daty zgłoszenia przez pracownika gotowości przystąpienia do pracy. Zgłoszenie takie powinno nastąpić w ciągu miesiąca od dnia uznania go za osobę niepełnosprawną.

Jeżeli pracodawca nie wywiąże się z tego obowiązku, wówczas w dniu rozwiązania stosunku pracy z tą osobą musi dokonać wpłaty na konto PFRON w wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.

Obowiązek wydzielenia bądź zorganizowania odpowiedniego stanowiska pracy nie ma zastosowania w sytuacji, kiedy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było naruszenie przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przez pracownika z jego winy lub w wyniku jego nietrzeźwości. Przy czym to na pracodawcy spoczywa ciężar udowodnienia winy pracownika. W takim przypadku nie ma on obowiązku wnoszenia wpłaty na Fundusz w momencie rozwiązania umowy o pracę.

Wypadek przy pracy i choroba zawodowa

Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych, 
   
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
   
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Dla uznania zdarzenia za wypadek przy pracy konieczne jest, aby wszystkie elementy definicji wypadku, tj. nagłość i zewnętrzny charakter zdarzenia, jego związek z pracą oraz skutek w postaci urazu lub śmierci pracownika wystąpiły jednocześnie.

Natomiast za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1367). Jest tak pod warunkiem, że w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że choroba została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy.

Koszty dostosowania stanowiska

Jeżeli w wyniku wypadku przy pracy bądź choroby zawodowej pracownik stanie się niepełnosprawny, wówczas pracodawca wywiązując się z obowiązku dostosowania dla niego stanowiska pracy może liczyć na wsparcie udzielane ze środków PFRON. Pomoc przysługuje m.in. w odniesieniu do osób niepełnosprawnych, pozostających w zatrudnieniu u pracodawcy występującego o zwrot kosztów, których niepełnosprawność powstała w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy. Nie jest to możliwe w sytuacji, kiedy przyczyną powstania niepełnosprawności było zawinione przez pracodawcę lub przez pracownika naruszenie przepisów, w tym przepisów prawa pracy.

Zwrot przysługuje m.in. w odniesieniu do kosztów:

a) adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych, w szczególności poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla tych osób,

b) adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy,

c) zakupu i autoryzacji oprogramowania na użytek pracowników niepełnosprawnych oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności.

Wsparcie obejmuje wyłącznie dodatkowe koszty pracodawcy wynikające z faktu zatrudniania osoby niepełnosprawnej, czyli takie, których pracodawca nie poniósłby zatrudniając osobę pełnosprawną.

Wniosek należy złożyć do starosty właściwego ze względu na miejsce zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, miejsce siedziby albo miejsce zamieszkania pracodawcy.

Zwrotowi nie podlegają koszty poniesione przez pracodawcę przed dniem zawarcia ze starostą umowy o przyznanie pomocy.

Maksymalna wysokość pomocy na przystosowanie jednego stanowiska wynosi dwudziestokrotność przeciętnego wynagrodzenia.

Warunkiem zwrotu kosztów jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy, wydanej na wniosek starosty, odpowiednio o przystosowaniu lub o spełnieniu warunków bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy lub w pomieszczeniach zakładu pracy.