ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ ORAZ ODZIEŻ I OBUWIE ROBOCZE

Do obowiązków pracodawcy należy nieodpłatne dostarczenie pracownikom środków ochrony indywidualnej zabezpieczających przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy, a także odzieży i obuwia roboczego.

Środki ochrony indywidualnej należy zapewnić wtedy, gdy na danym stanowisku występują czynniki szkodliwe, bądź niebezpieczne dla zdrowia, których nie można wyeliminować poprzez zastosowanie środków ochrony zbiorowej.

Odzież i obuwie robocze należy zapewnić w przypadku, gdy:

1) odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,

2) ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach (w szczególności powinny posiadać oznakowanie "CE" i deklarację zgodności) oraz odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach.

Zarówno normy przydziału, jakie obowiązują na poszczególnych stanowiskach pracy, jak i zasady gospodarowania tymi środkami oraz odzieżą i obuwiem (w tym prania i konserwacji), powinny zostać określone w regulaminie pracy lub innym wewnętrznym akcie prawnym. Powyższe normy powinny zawierać w szczególności nazwę stanowiska pracy, zakres wyposażenia oraz czasookres używalności. Określenie rodzaju, ilości i czasokresów przydziału powinno być poprzedzone dokładną analizą występujących zagrożeń i potrzebami pracowników.

Przy doborze środków ochrony indywidualnej przysługujących na poszczególnych stanowiskach pracy należy pamiętać, że:

• rodzaje tych środków oraz okresy ich użytkowania powinny być zależne od warunków pracy na określonych stanowiskach,
   
• zastosowanie środków powinno następować tylko wtedy, gdy pracodawca nie może zapewnić bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w inny sposób (np. poprzez zastosowanie środków ochrony zbiorowej),
   
• środki powinny być niezawodne i wygodne w użyciu; nie mogą utrudniać pracy, lecz umożliwiać jej wydajność,
   
• w przypadku występowania więcej niż jednego zagrożenia i konieczności zastosowania więcej niż jednego środka ochrony indywidualnej - środki te muszą dać się dopasować bez zmniejszenia ich skuteczności ochrony przed każdym z zagrożeń.

Pracownik może również korzystać z własnej odzieży i obuwia roboczego, ale tylko pod warunkiem, że spełniają one wymagania bhp. Pracodawca ustala stanowiska pracy, na których dopuszcza się stosowanie własnej odzieży i obuwia, za zgodą pracownika. Za korzystanie z własnej odzieży i obuwia roboczego pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.

Uwaga! Niedopuszczalne jest stosowanie przez pracowników własnej odzieży i obuwia roboczego, jeżeli na stanowisku pracy są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.

Przydzielone pracownikowi środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze stanowią własność pracodawcy, dlatego w przypadku powstania szkody pracownik odpowiada jak za szkodę wyrządzoną w mieniu powierzonym z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się.

Nie można odmówić wydania pracownikowi środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, nawet jeśli pracownik nie rozliczył się z wcześniej dostarczonych środków.

Na pracodawcy ciąży także obowiązek prania, konserwacji, odpylania i odkażania środków ochrony indywidualnej oraz odzieży roboczej. Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży, to może to zlecić pracownikom, pod warunkiem jednak, że wypłaci im ekwiwalent pieniężny w wysokości poniesionych przez nich kosztów. Ekwiwalent powinien uwzględniać realne koszty prania, takie jak m.in. aktualne koszty energii, wody, środków piorących.

Uwaga! W przypadku odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, które zostały skażone środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi, powierzenie pracownikowi prania, konserwacji, odpylania i odkażania takich rzeczy jest niedopuszczalne.