Azbest

Azbest jest szkodliwym minerałem o wysokim stopniu odporności na działanie temperatury, ognia i korozji. Używany był przez wiele lat w budownictwie (płyty do pokrycia dachów) i przemyśle (izolacje). Dowiedziono, że włókna azbestowe mogą powodować groźne choroby, m.in. pylicę płuc, nowotwory płuc, krtani i przewodu pokarmowego. Dlatego też stosowanie wyrobów zawierających ten minerał oraz praca przy azbeście są od wielu lat ściśle reglamentowane przepisami prawa, a sam azbest ma zostać usunięty ze środowiska do 2032 r.

Wykonawca prac polegających na zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest powinien:

• uzyskać odpowiednio zezwolenie, pozwolenie lub decyzję zatwierdzenia programu gospodarowania odpadami niebezpiecznymi,
   
• przeszkolić pracowników i osoby nadzorujące prace polegające na zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest w zakresie bhp przy tych pracach oraz przestrzegania procedur dotyczących bezpiecznego postępowania,
   
• opracować przed rozpoczęciem prac szczegółowy plan usuwania wyrobów zawierających azbest,
   
• posiadać niezbędne wyposażenie techniczne i socjalne zapewniające prowadzenie określonych planem prac oraz zabezpieczeń pracowników i środowiska przed narażeniem na działanie azbestu.

Uwaga! Przed przystąpieniem do prac polegających na zabezpieczeniu lub usunięciu wyrobów zawierających azbest z obiektu, a także z terenu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej, wykonawca ma obowiązek zgłoszenia tego faktu właściwemu organowi nadzoru budowlanego oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy. Należy też wydzielić i oznakować strefę robót, w których występuje narażenie na działanie pyłu azbestu.

Pracodawca zatrudniający pracowników przy zabezpieczaniu lub usuwaniu wyrobów albo innych materiałów zawierających azbest, ma obowiązek zapewnienia im ochrony przed szkodliwym działaniem włókien azbestu i pyłu zawierającego azbest. Ochronę tę powinien realizować na podstawie oceny ryzyka zawodowego, uwzględniającej rodzaj i stopień narażenia, stosując niezbędne środki ochrony zmniejszające to ryzyko.

Szkolenie w zakresie bhp osób, które w związku z wykonywanymi pracami są lub mogą być narażone na działanie pyłu azbestu, powinno być przeprowadzane z uwzględnieniem programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest.

Stanowiska pracy, na których występuje narażenie na pył azbestu, powinny być tak organizowane, aby wysiłek fizyczny pracownika był ograniczony do minimum oraz, aby pracownik nie był narażony na działanie innych czynników rakotwórczych. Pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikom narażonym na działanie pyłu azbestu odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej właściwe do poziomu narażenia oraz zapobiegające odpowiednio stykaniu się ciała z pyłami azbestu i ich wdychaniu. Jego powinnością jest również rejestrowanie wszystkich rodzajów prac w kontakcie z czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym, a także prowadzenie rejestru pracowników zatrudnionych przy tych pracach.

Regulacje prawne:

• art. 222 K.p.,
   
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. nr 217, poz. 1833 z późn. zm.), od dnia 24 września 2014 r. rozporządzenie z dnia 6 czerwca 2014 r. w tej samej sprawie (Dz. U. poz. 817),
   
• ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004 r. nr 3, poz. 20 z późn. zm.),
   
• rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. nr 71, poz. 649 ze zm.),
   
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 sierpnia 2004 r. w sprawie okresowych badań lekarskich pracowników zatrudnionych w zakładach, które stosowały azbest w produkcji (Dz. U. nr 183, poz. 1896),
   
• rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz. U. nr 216, poz. 1824),
   
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 stycznia 2005 r. w sprawie wzoru książeczki badań profilaktycznych dla osoby, która była lub jest zatrudniona w warunkach narażenia zawodowego w zakładach stosujących azbest w procesach technologicznych, sposobu jej wypełnienia i aktualizacji (Dz. U. nr 13, poz. 109).