Leksykon BHP - Dodatek nr 17 do Ubezpieczeń i Prawa Pracy nr 18 (372) z dnia 10.09.2014
Leksykon BHP
Szczegółowy spis treści
WSTĘP
Pojęcie bezpieczeństwo i higiena pracy (bhp) obejmuje zarówno zbiór przepisów, jak i zasad dotyczących bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy oraz kształtowanie właściwych warunków pracy. Przez bezpieczeństwo i higienę pracy rozumie się ochronę życia (...)
I. Atomowe prawo
Prawo atomowe określa działalność w zakresie pokojowego wykorzystywania energii atomowej związaną z rzeczywistym i potencjalnym narażeniem na promieniowanie jonizujące od sztucznych źródeł promieniotwórczych, materiałów jądrowych, urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące, odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego. (...)
II. Apteczki
Pracodawca powinien zapewnić pracownikom środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Ponadto zobligowany jest do wyznaczenia pracowników do udzielania pierwszej pomocy oraz do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów (...)
III. Azbest
Azbest jest szkodliwym minerałem o wysokim stopniu odporności na działanie temperatury, ognia i korozji. Używany był przez wiele lat w budownictwie (płyty do pokrycia dachów) i przemyśle (izolacje). Dowiedziono, że włókna azbestowe mogą powodować groźne choroby, m.in. (...)
I. Badania do celów sanitarnych
Niektóre grupy zawodowe mają obowiązek przeprowadzania badań w celach sanitarno-epidemiologicznych, które nie są badaniem profilaktycznym w rozumieniu Kodeksu pracy.
(...)
II. Badania profilaktyczne
Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku pracy. W wyroku z dnia 17 listopada 2000 r. (sygn. akt II UKN 49/00, OSNP 2002/11/275) (...)
III. Badania lekarskie pracowników kierujących pojazdami
Kierowca wykonujący przewóz drogowy podlega badaniom lekarskim oraz psychologicznym przeprowadzanym w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.
Kierowcy odbywają specjalistyczne badania lekarskie (...)
I. Certyfikat
Certyfikaty są to dokumenty wydawane na ogół przez akredytowane lub cieszące się powszechnym zaufaniem instytucje.
Stwierdzają one zgodność wyrobu z deklarowanymi przez wytwórcę lub określonymi w przepisach bądź normach właściwościami lub potwierdzają prawo do wykonywania (...)
II. Chemiczne substancje i mieszaniny
Substancje chemiczne zwane "substancjami" są to pierwiastki chemiczne i ich związki w stanie, w jakim występują w przyrodzie lub zostają uzyskane za pomocą procesu produkcyjnego, ze wszystkimi dodatkami wymaganymi do zachowania ich trwałości, oprócz rozpuszczalników, które można oddzielić (...)
III. Choroby zawodowe
Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących (...)
IV. Ciężary - ręczne prace transportowe
Ręczne prace transportowe są to prace polegające na transportowaniu lub podtrzymywaniu przedmiotów, ładunków lub materiałów przez jednego lub więcej pracowników, w tym przemieszczanie ich poprzez: unoszenie, podnoszenie, układanie, pchanie, ciągnięcie, przenoszenie, przesuwanie, przetaczanie (...)
I. Deklaracja zgodności
Przez deklarację zgodności należy rozumieć oświadczenie producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela stwierdzające na jego wyłączną odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami. Na wyrobach posiadających deklarację zgodności producent umieszcza oznaczenie CE.
(...)
II. Dokumentacja prowadzona przez służbę bhp
Prowadzona przez służbę bhp dokumentacja obejmuje między innymi protokoły z kontroli stanowisk pracy i wystąpienia pokontrolne tej służby oraz prowadzoną w tych sprawach korespondencję, ponadto ewidencje, rejestry oraz plany szkoleń bhp. Regulacje (...)
III. Dokumentacja powypadkowa
Do dokumentacji powypadkowej należy zaliczyć:
protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, zwany dalej "protokołem powypadkowym",
statystyczną kartę wypadku przy pracy,
rejestr wypadków przy pracy.
Protokół powypadkowy jest podstawowym (...)
IV. Drogi transportowe i drogi dla pieszych
Pracodawca jest obowiązany zapewnić na terenie zakładu pracy wykonane i oznakowane, zgodnie z Polskimi Normami i właściwymi przepisami, drogi komunikacyjne i transportowe, drogi dla pieszych, zwane "przejściami" i dojazdy pożarowe oraz utrzymywać je w stanie niestwarzającym zagrożeń (...)
I. Energetyczne urządzenia
Urządzenia energetyczne są to urządzenia, instalacje i sieci, w rozumieniu przepisów prawa energetycznego, stosowane w technicznych procesach wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, dystrybucji, magazynowania oraz użytkowania paliw lub energii. Z uwagi na specyfikę branży energetycznej urządzenia energetyczne powinny (...)
II. Ergonomia
Ergonomia (z greckiego ergon - praca, nomos - zasada, prawo) to nauka zajmująca się kształtowaniem warunków pracy, urządzeń, narzędzi w sposób najmniej uciążliwy, odpowiadający naturalnym właściwościom fizycznym i psychicznym człowieka. Jej przedmiotem jest (...)
III. Ergonomiczne stanowisko pracy przy komputerze
Praca przy komputerze jako praca obciążająca organizm wymaga spełnienia specjalnych warunków bhp, ergonomii oraz organizacji pracy. Obowiązki pracodawcy wobec pracowników użytkujących w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego (...)
I. Hałas
Pracodawca jest obowiązany zapewnić ochronę pracowników przed zagrożeniami związanymi z narażeniem na hałas, a w szczególności zapewnić stosowanie:
procesów technologicznych niepowodujących nadmiernego hałasu,
maszyn i innych urządzeń technicznych powodujących możliwie najmniejszy hałas, nieprzekraczający (...)
II. Higiena pracy
Higiena - jako jedno ze znaczeń jest to dział medycyny zapobiegawczej zajmujący się badaniem wpływu różnych czynników na zdrowie człowieka, ochroną zdrowia, eliminowaniem czynników niekorzystnie wpływających na organizm ludzki. Higiena pracy zajmuje się (...)
I. Inspekcja pracy
Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy między innymi:
nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bhp, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, (...)
II. Inspekcja sanitarna
Państwowa Inspekcja Sanitarna jest organem powołanym do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami:
higieny środowiska,
higieny pracy w zakładach pracy,
higieny radiacyjnej,
higieny procesów nauczania (...)
III. Instrukcje bhp
Pracodawca jest obowiązany zaznajamiać pracowników z przepisami i zasadami bhp dotyczącymi wykonywanych przez nich prac. W szczególności jest obowiązany wydawać instrukcje i wskazówki dotyczące bhp na stanowiskach pracy. "Obowiązek wydania przez pracodawcę szczegółowych instrukcji (...)
I. Jadalnie
Jadalnie należą do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. Obowiązek zapewnienia pracownikom osobnego pomieszczenia do spożywania posiłków (jadalni) dotyczy pracodawców zatrudniających powyżej dwudziestu pracowników na jednej zmianie. Obowiązek ten nie dotyczy zakładów pracy, w których wykonywane są prace (...)
II. Jonizujące promieniowanie
Pracodawca jest obowiązany chronić pracowników przed promieniowaniem jonizującym, pochodzącym ze źródeł sztucznych i naturalnych, występujących w środowisku pracy.
Promieniowanie jonizujące - jest to promieniowanie składające się z cząstek bezpośrednio lub pośrednio jonizujących albo z obu (...)
I. Karta charakterystyki substancji chemicznej
Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej (MSDS) lub mieszaniny chemicznej, zwana "kartą charakterystyki", stanowi zbiór informacji o niebezpiecznych właściwościach substancji. Karta charakterystyki zawiera opis zagrożeń, które może spowodować określona substancja lub mieszanina, (...)
II. Komisja bhp
Obowiązek powołania komisji bhp dotyczy pracodawcy zatrudniającego więcej niż 250 pracowników. Zadania komisji obejmują:
dokonywanie przeglądów warunków pracy i okresowej oceny stanu bhp,
opiniowanie podejmowanych przez pracodawcę środków zapobiegających (...)
III. Konsultacje w zakresie bhp
Pracodawca jest obowiązany do konsultowania z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkich działań związanych z bhp, w szczególności dotyczących:
zmian w organizacji pracy i wyposażeniu stanowisk pracy,
wprowadzania nowych procesów technologicznych oraz substancji chemicznych i ich (...)
IV. Książka kontroli
Zalecenia pokontrolne oraz inne dane wynikające z czynności kontrolnych są obecnie wpisywane przez upoważnionych pracowników właściwego państwowego inspektora sanitarnego do książki kontroli prowadzonej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a nie (...)
I. Maszyny
Maszyna - pojęcie to obejmuje wszelkie maszyny i inne urządzenia techniczne, narzędzia oraz instalacje użytkowane podczas pracy, a także sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości, w szczególności drabiny i rusztowania.
Maszyny powinny spełniać wymagania bhp oraz (...)
II. Medycyna pracy
Służba medycyny pracy jako wyodrębniony dział opieki medycznej została powołana w celu ochrony zdrowia pracujących przed wpływem niekorzystnych warunków związanych ze środowiskiem pracy i sposobem jej wykonywania, a także w celu sprawowania profilaktycznej opieki (...)
III. Miejsce pracy
Miejsce pracy jest to miejsce wyznaczone przez pracodawcę, do którego pracownik ma dostęp w związku z wykonywaniem pracy. Pojęcie to jest szersze niż "stanowisko pracy", przez które rozumie się przestrzeń pracy, wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty (...)
I. Napoje profilaktyczne
Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych oprócz wody, inne napoje, których ilość, rodzaj i temperatura powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników.
(...)
II. Naruszenie przez pracownika obowiązków w zakresie bhp
Przestrzeganie przepisów oraz zasad bhp jest jednym z podstawowych obowiązków pracowniczych. Przyjmuje się, że zasadami bhp są powszechne, również pozaprawne reguły bezpiecznego wykonywania pracy, wynikające z wiedzy i doświadczenia życiowego.
Obowiązkiem pracownika jest (...)
III. Niebezpieczne prace
Przez prace szczególnie niebezpieczne rozumie się prace, o których mowa w ogólnych przepisach bhp oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bhp lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także inne (...)
IV. Norma polska
Norma - dokument przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzony przez upoważnioną jednostkę organizacyjną, ustalający - do powszechnego i wielokrotnego stosowania - zasady, wytyczne lub charakterystyki odnoszące się do różnych rodzajów działalności lub ich wyników (...)
I. Obiekty budowlane
Przez obiekt budowlany należy rozumieć:
budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
obiekt małej architektury.
Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby budowa lub przebudowa (...)
II. Obowiązki kadry kierowniczej w zakresie bhp
Obowiązkiem osoby kierującej pracownikami jest:
organizowanie stanowisk pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp,
organizowanie, przygotowywanie i prowadzenie prac, z uwzględnieniem zabezpieczenia pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi (...)
III. Obowiązki pracodawcy
Obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy podniesiony został do rangi podstawowej zasady prawa pracy.
(...)
IV. Ochrona pracy
Pojęcie "ochrona pracy" oznacza całokształt instytucji i norm prawa pracy ustanowionych w celu ochrony życia i zdrowia pracowników przed szkodliwym oddziaływaniem środowiska w procesie pracy. W szerokim ujęciu oznacza zarówno przepisy prawa pracy i prawa (...)
V. Ochrona przeciwpożarowa
Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez:
zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski (...)
VI. Odśnieżanie dachów
Prace na dachach należą do prac wysokościowych, czyli do kategorii robót szczególnie niebezpiecznych, przy wykonywaniu których muszą być spełnione szczególne wymagania bezpieczeństwa. Odśnieżanie dachów należy zakwalifikować jako tymczasową pracę na wysokości, ponieważ jest (...)
VII. Odmowa wykonywania pracy z powodu zagrożeń bhp
Pracownik jest uprawniony do powstrzymania się od wykonywania pracy, jeśli:
warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla jego zdrowia lub życia albo
wykonywana przez niego praca grozi (...)
VIII. Odzież robocza pracownika
Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze spełniające wymagania określone w Polskich Normach jeżeli:
odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu bądź
ze względu na wymagania (...)
IX. Okulary do pracy przy komputerze
Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom użytkującym podczas pracy monitor ekranowy przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy okulary korygujące wzrok. Konieczność stosowania okularów stwierdza lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną (...)
X. Oświetlenie
W pomieszczeniach stałej pracy należy zapewnić oświetlenie dzienne, chyba że jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji, a na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego pracodawca uzyskał zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wydaną w porozumieniu (...)
I. Palarnie tytoniu
Pracodawcy nie mają już obowiązku urządzania palarni, co wynika z faktu, iż zakaz palenia wyrobów tytoniowych obowiązuje między innym w pomieszczeniach zakładów pracy, a palarnie nie są już w rozumieniu ogólnych przepisów bhp pomieszczeniami higieniczno-sanitarnymi. (...)
II. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne
Do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych zalicza się szatnie, umywalnie, natryski, ustępy, jadalnie z wyjątkiem stołówek, pomieszczenia służące do odkażania, oczyszczania oraz suszenia odzieży roboczej i obuwia. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom pomieszczenia i urządzenia higieniczno-sanitarne, których (...)
III. Pomieszczenia pracy
Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom pomieszczenia pracy spełniające wymagania dotyczące bhp, odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników.
Pomieszczenie pracy jest to pomieszczenie przeznaczone na pobyt pracowników, w którym wykonywana jest praca. Nie (...)
IV. Posiłki profilaktyczne
Obowiązek zapewnienia pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednich posiłków, o ile jest to niezbędne ze względów profilaktycznych, wynika z (...)
I. Rakotwórcze czynniki
W razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, pracodawca zastępuje te substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne (...)
II. Rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia
Powinnością pracodawcy jest stosowanie środków zapobiegających chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w szczególności:
utrzymywanie w stanie stałej sprawności urządzeń ograniczających lub eliminujących szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy (...)
III. Ryzyko zawodowe
Ryzyko zawodowe jest to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych będących wynikiem zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub związanych ze sposobem wykonywania (...)
I. Służba bhp
Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bhp, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne. Przy zatrudnieniu:
od 100 do 600 pracowników - tworzy wieloosobową lub jednoosobową komórkę albo zatrudnia w tej komórce (...)
II. Społeczna Inspekcja Pracy (SIP)
Społeczna Inspekcja Pracy (dalej SIP) to pełniona przez pracowników służba społeczna powołana w celu zapewnienia przez pracodawców bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz ochrony wynikających z przepisów prawa pracy uprawnień pracowniczych.
(...)
III. Szatnie
Odzież powinna być przechowywana w szatniach lub odpowiednio w innych pomieszczeniach. Pracodawcy zatrudniający pracowników tylko w pomieszczeniach biurowych są zwolnieni z powinności urządzenia dla nich szatni.
Szatnie zaliczane są do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i należy je urządzić oddzielnie (...)
IV. Szkolenie w zakresie bhp
Pracownik zanim zostanie dopuszczony do pracy powinien odbyć wstępne szkolenie bhp. Warunkiem jej wykonywania jest bowiem nie tylko posiadanie odpowiednich kwalifikacji i umiejętności, ale również dostateczna znajomość przepisów i zasad związanych z bezpieczeństwem (...)
I. Środki higieny
Elementem realizacji obowiązku pracodawcy zapewnienia higienicznych warunków pracy jest powinność dostarczenia zatrudnionym środków gwarantujących utrzymanie higieny osobistej. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikom niezbędne środki higieny takie jak: mydło, pasty (...)
II. Środki ochrony
Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikom nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, które zabezpieczają przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy. Pojęcie "środowisko pracy" obejmuje warunki środowiska materialnego (określonego (...)
I. Temperatury obliczeniowe i eksploatacyjne
W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższą niż 14°C (287 K), chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. W pomieszczeniach pracy, (...)
I. Woda w zakładzie pracy
Pracodawca jest obowiązany zapewnić:
wszystkim pracownikom, bez względu na rodzaj wykonywanej pracy, wodę zdatną do picia lub inne napoje (takie jak soki owocowe, wodę mineralną, kawę zbożową albo naturalną, herbatę), (...)
II. Wypadek przy pracy
Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń (...)
III. Wykroczenia przeciwko prawom pracownika
Odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5.000 zł lub nagany. Grzywnę wymierza (...)
IV. Wysokościowe prace
Prace wysokościowe to prace wykonywane na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi.
Do pracy tego rodzaju nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeżeli (...)
V. Wózki widłowe
Obsługę wózka może wykonywać pełnoletni pracownik, który uzyskał uprawnienia operatora, zgodnie z odrębnymi przepisami, lub imienne zezwolenie do obsługi wózka wystawione przez pracodawcę, ważne tylko na terenie zakładu pracy tego pracodawcy, który (...)
I. Zakładowa księga zaleceń i uwag
Pracodawca, u którego funkcjonuje społeczna inspekcja pracy jest zobowiązany do założenia zakładowej księgi zaleceń i uwag, a w razie potrzeby również oddziałowej (wydziałowej) księgi zaleceń i uwag, przeznaczonej do zapisów społecznych inspektorów pracy. Uprawnionymi do dokonywania wpisów (...)
| Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
| www.KodeksPracy.pl » |
Więcej w zasobach płatnych
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Serwis PLAN KONT
z obszernym komentarzem »
z obszernym komentarzem »
NOWE SCHEMATY
Schematy opodatkowania »
Indeks Księgowań
Firma »
Firma »
GOFIN NEWS
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Przewodniki on-line
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
POMOCNIKI Księgowego
Serwisy internetowe »
Serwisy internetowe »
ASYSTENT Gofin
Pobierz darmową aplikację »
Pobierz darmową aplikację »
PODCASTY Gofin
Posłuchaj »
Posłuchaj »
Terminarz
DRUKI - BHP
Darmowe druki aktywne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE - BHP
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM - Prawo Pracy
Forum aktywnych księgowych i kadrowców
Przydatne linki
| ||||||||||||
|
||||||||||||